การประคบเย็นจะใช้ ในอาการบาดเจ็บที่มีการฉีกขาดของเส้นเลือดฝอย
ทำให้เกิดการบวม และเพื่อไม่ให้เกิดการบาดเจ็บเพิ่มเติมที่เกิดจากการขาดเลือดของเนื้อเยื่อ
เนื่องจากความเย็นมีคุณสมบัติในการทำให้หลอดเลือดหดตัว
เพิ่มความหนืดของเลือด ทำให้เลือดแข็งตัว เป็นการช่วยลดการใช้ออกซิเจนของเนื้อเยื่อทำให้ลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อที่เกิดจากการขาดเลือด
นอกจากนี้ความเย็นยังมีผลช่วยลดการนำกระแสประสาทที่รับรู้ความรู้สึกเจ็บซึ่งทำให้เกิดอาการชา เราจึงมักใช้ความเย็นในระยะแรกของการบาดเจ็บ
นำน้ำแข็งหรือ cool pack
มาประคบบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ ถ้าเย็นเกินไปให้ใช้ผ้าเช็ดหน้าหรือผ้าขนหนูเพื่อลดความเย็นจนเกินไป
นานราว 10 – 15 นาที แล้วสลับพัก ทำซ้ำ วันละ3 – 4 ครั้ง โดยกระจายเวลาประคบให้ห่างกันออกไป 3 – 4 ช.ม./ครั้ง
การประคบร้อน
เนื่องจากความร้อนจะมีคุณสมบัติในการขยายหลอดเลือดเฉพาะที่
ทำให้เลือดไปเลี้ยงเนื้อเยื่อบริเวณประคบได้มากขึ้น ทำให้ความหนืดของเลือดลดลง
ส่งผลให้เม็ดเลือดแดงซึ่งมีหน้าที่ในการนำออกซิเจนมาเลี้ยงเนื้อเยื่อมีปริมาณมากขึ้น
ดังนั้น จึงเหมาะกับการบาดเจ็บที่เกิดจากการขาดเลือด เช่น กล้ามเนื้อที่เกิดจากการเกร็งตัวจากการทำงานหน้าคอมพิวเตอร์
ฃ
การประคบร้อน จะช่วยลดการบาดเจ็บ คลายกล้ามเนื้อ
และยังช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดในบริเวณนั้น มีการกระตุ้นรักษาตนเอง
(Healing) จากโปรตีนที่มากับเลือด
การที่เลือดหมุนเวียนมาก ก็คือ การนำเอาสารประกอบที่สังเคราะห์จากอาหารโปรตีนที่กินเข้าไป
เพื่อทำให้ส่วนที่บาดเจ็บดีเหมือนเก่า
วัสดุที่นำมาใช้ประคบร้อนส่วนใหญ่ได้แก่
กระเป๋าน้ำร้อนสำเร็จรูป, ลูกประคบต่างๆ, ไข่ต้มสุก, ข้าวสุกห่อผ้า เป็นต้น
ส่วนการประคบที่ใช้วัสดุที่เป็นเจลเก็บความร้อน จะสามารถเก็บความร้อนได้นานกว่าวัสดุทั่วไป
ข้อควรระวังคือ
1.ไม่ควรใช้ความร้อนมากไป
เพราะจะทำให้ผิวหนังเกิดแผลพุพองได้
2.ไม่ควรใช้ในกรณีที่มีการบวมบาดเจ็บเฉียบพลัน
เพราะจะทำให้บวมมากขึ้น
3.ไม่ควรใช้กับแผลเปิด
เพราะจะทำให้แผลเปิดมากขึ้น และเสี่ยงต่อการติดเชื้อ เวลาในการประคบประมาณ 15-20
นาที
4.การใช้ความเย็นประคบ
จะใช้ภายใน 24-48 ชม. หลังได้รับการบาดเจ็บ ส่วนการประคบร้อนจะเริ่มใช้หลังจาก 48ชั่วโมงไปแล้ว
วิธีประคบร้อน
นำหรือ hot pack มาประคบบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ
ถ้าเย็นเกินไปให้ใช้ผ้าเช็ดหน้าหรือผ้าขนหนูเพื่อลดความเย็นจนเกินไป นานราว 10 – 15 นาที แล้วสลับพัก ทำซ้ำ วันละ3 – 4 ครั้ง โดยกระจายเวลาประคบให้ห่างกันออกไป 3 – 4 ช.ม./ครั้ง
